Koruyucu Aile Nedir?Çeşitli nedenlerle biyolojik ailesi yanında bakımları bir süre için sağlanamayan çocuklarımızın kendi aile ortamlarında eğitim, bakım ve yetiştirilme sorumluluğunu kısa veya uzun süreli olarak, ücretli veya gönüllü statüde devlet denetiminde paylaşan, hissettikleri toplumsal sorumluluğu gösterebilen uygun aile ya da kişilerdir.
I. Akraba veya Yakın Çevre Koruyucu Aile Modeli;
Veli ya da vasi dışında kalan kan bağı bulunan akrabalar yada çocuğun iletişim içinde olduğu veya tanıdığı bakıcı, komşu gibi yakın çevresinde olan kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır.
II. Geçici Koruyucu Aile Modeli;
Acil koruma gereken ya da hakkında hizmet planı oluşturulmamış ve kuruluş bakımına yerleştirilmemiş ya da kendisi için planlanan hizmet modelinden çeşitli nedenlerle henüz yararlandırılamamış çocuklar için, aldıkları eğitimler ile profesyonel düzeye gelmiş kişi ve ailelerin sağladığı bir kaç gün ile en fazla bir ay arasında değişen bakımdır.
III. Süreli Koruyucu Aile Modeli;
Öz ailesi, yanına kısa sürede döndürülme imkanı bulunmayan ya da kalıcı olarak aile yanına yerleştirilemeyen çocuklara, kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır.
IV. Uzmanlaşmış Koruyucu Aile Modeli;
Özel zorlukları ve ihtiyaçları olan çocuklara yardımcı olabilecek lisans eğitimine sahip olan veya aldıkları eğitimler ile profesyonel düzeye gelmiş kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır.
Çocuğun biyolojik anne-babası ya da vasisi olmamak kaydıyla;
• 25-65 yaş aralığında bulunan,
• T.C. vatandaşı,
• Türkiye’de sürekli ikamet eden,
• En az ilkokul mezunu olan,
• Düzenli bir gelire sahip olan
herkes koruyucu aile olmak için başvurulabilmektedir.
1. Koruyucu aile olabilmek için nereye başvurabilirim?
İkamet ettiğiniz yerdeki Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü’ne başvurabilirsiniz.
2. Koruyucu aile olabilmek için evli olmak şart mıdır?
Evli ya da bekar herkes yukarıdaki koşulları sağladığı takdirde koruyucu anne, baba ya da aile statüsüne kavuşabilir.
3. Koruyucu aile çocuğun cinsiyetini ve yaş grubunu seçebilir mi?
Evet, ancak koruyucu aile adayına en iyi uyum sağlayabilecek çocuğun özellikleri hakkında yönlendirme yapılır.
4. Koruyucu aile olmak için eğitim gerekli midir ?
Akraba veya Yakın Çevre Koruyucu Aile Modelinde, tercih edilmesi halinde genel ebeveynlik becerilerinin kazanıldığı en az temel ana-baba eğitimleri kapsamında eğitim alınması çocukla iletişim açısından yararlı görülmektedir.
Süreli Koruyucu Aile Modelinde de tercih edilmesi halinde genel ebeveynlik becerilerinin kazanıldığı en az temel ana-baba eğitimleri kapsamındaki eğitim ile çocuğun biyolojik ailesi dışında bir başka aile yanında yetiştirilmesine ilişkin olarak verilen Koruyucu Aile Birinci Kademe Eğitiminin alınması çocukla iletişim açısından yararlı görülmektedir.
Geçici ve Uzmanlaşmış Koruyucu Aile Modellerinde ise daha özel ilgi, destek ve bakım gerektiren çocuklara hizmet verildiğinden, temel ana-baba eğitimleri ile Koruyucu Aile Birinci ve İkinci Kademe Eğitimlerinin alınması zorunludur.
5. Koruyucu ailede çocuğun velayeti kimde bulunur?
Koruyucu ailelikte velayet, çocuğun biyolojik ailesindedir. Koruyucu aile modelinde velayet hakkı alınmadığı için çocuğun adı ve soy adı değiştirilemez.
6. Çocuk ne kadar süre koruyucu ailenin yanında kalır?
Çocuğun koruyucu aile yanında kalma süresi korunma altına alınma nedenine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Çocuk uzun yıllar koruyucu ailesinin yanında kalabileceği gibi belirli bir süreden sonra biyolojik ailesine döndürülme ihtimali de bulunmaktadır. Biyolojik ailesine döndürülme ihtimali çocuğun yüksek çıkarı göz önünde bulundurularak kurum tarafından komisyon ile karara bağlanmaktadır.
7. Kendi çocuğum varken koruyucu aile olabilir miyim?
Evet ancak çocuğunuzun da bu konudaki düşüncesi önemlidir.
8. Koruyucu aile olduğumda evimi ve ailemi hazırlamam gerekiyor mu?
Evet evinizde çocuk için uygun bir ortam düzenlemeniz ve aileniz ile sosyal çevrenizi bu konuda hazırlamanız gerekmektedir.
9. Koruyucu aile olarak kaç çocuğa bakabilirim?
Kardeş çocukların bir arada aynı aileye yerleştirilmesi tercih edilmelidir. Çocuklar ve koruyucu aile arasında birebir ilişki kurulması ve çocukların sağlıklı bireysel gelişimlerinin sağlanacağı uygun şartların bulunması konuları değerlendirilip karar verilecektir.
10. Gönüllü aile ve koruyucu aile arasındaki fark nedir?
Gönüllü aile olduğunuzda kuruluşta korunma ve bakım altında bulunan çocuklara kuruluş tarafından uygun bulunan dönemler içerisinde kendi ilgi, yetenek ve eğitimleriniz doğrultusunda katkı vermek amacıyla yaptığınız ziyaretlerin yanı sıra uygun bulunan çocukları haftasonu yada resmi tatil ve özel günlerde yatılı olarak evinizde misafir ederek hizmet verirsiniz. Gönüllü aile hizmeti kuruluşlar tarafından yürütülmektedir.
11. Evlat edinme ve koruyucu aile arasındaki fark nedir?
Evlat edinme çocuğun velayet haklarının evlat edinene mahkeme kararı ile devredilmesidir.
12. Koruyucu ailenin çocuğu yanına alabilmesi için biyolojik aileden muvafakat alınması gerekir mi?
Yasal çerçevede, haklarında korunma kararı alınmış çocukların koruyucu aileler yanına yerleştirilmeleri için öz ailelerinden muvafakat alınması zorunluluğu yoktur. Bu çocuklar ailelerinden izin alınmaksızın uygun kuruluşlara ya da koruyucu aileler yanına yerleştirilebilmektedir.
13. Koruyucu aile yanındaki çocuklar biyolojik aileleriyle görüşür mü?
Çocuğun biyolojik ailesi ile görüşme hakkı vardır. Kurum tarafından biyolojik ailesiyle görüşmesinin uygun görüldüğü durumlarda yine kurum tarafından uygun görülen zaman aralıklarında kurum uzmanlarının eşlik ettiği bir ortamda görüşebilirler.
14. Koruyucu aile, çocuğun biyolojik ailesiyle ilgili herhangi bir problem yaşar mı?
Çocukların biyolojik aile ile görüşmesi kurum bünyesinden bir sosyal hizmet uzmanı eşliğinde gerçekleşmektedir. Bu görüşmelerin öncesi veya sonrasında koruyucu aileyle ilgili bilgiler biyolojik aile ile paylaşılmaz. Koruyucu aile ve biyolojik aile bir araya getirilmez.
15. Çocuğun koruyucu ailede bakımı, yuva ve yurt bakımına göre daha mı pahalıdır?
Araştırmalara göre yuva ve yurt bakımı koruyucu aile bakımına göre devlete çok daha yüksek maliyette olmaktadır. Koruyucu aile olabilmek için yüksek miktarlarda maaşlara sahip olmanız gerekmez. Koruyucu aile yanına yerleştirilen her çocuk için ailenin talep etmesi halinde devlet tarafından belirli miktarda düzenli ödeme yapılmaktadır. Bu ödemeler mevsim değişikliğindeki kıyafet ihtiyacı, okulların açılması nedeniyle kırtasiye ihtiyacı vb. durumlarda belli zamanlarda, düzenli ödemenin iki veya üç katı şeklinde yapılmaktadır.
16. Çocuk hangi durumlarda koruyucu aileden geri alınır?
I. Koruyucu ailenin Koruyucu aile yükümlülüklerini yerine getirmemesi
II. Çocukla koruyucu aile arasındaki uyumsuzluğun yapılan mesleki çalışmalarla giderilmesi
III. Koruyucu ailenin çocuğa istenilen şekilde bakmadığının tespit edilmesi,
IV. Çocuğun koruyucu aileye yerleştirilme nedeninin ortadan kalkması,
V. Koruyucu ailenin herhangi bir nedenle koruyucu aile olmaktan vazgeçmesi,
hallerinde sosyal hizmet uzmanı tarafından hazırlan sosyal inceleme raporu ile Koruyucu Aile Komisyonuna bildirilir. Koruyucu Aile Sözleşmesi iptal edilerek çocuk aileden geri alınır.
17. Koruyucu aile statüsü iptal edilebilir mi?
Koruyucu aile olma halinin devamında sakıncalı olduğu saptanan aileyi izleyen sosyal hizmet uzmanı tarafından bir raporla Koruyucu Aile Komisyonuna iletilir.
Komisyonca Koruyucu Aile Statüsü iptal edilen aileye bir daha çocuk verilmez.